เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๖ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๔๒ โทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย ได้รับเกียรติจากรัฐบาลให้เป็นเจ้าภาพประสานความร่วมมือเพื่อจัดทำเพลงสัญลักษณ์ในวโรกาสดังกล่าว โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ชาวไทยทั่วโลกใช้เป็นสื่อสัญลักษณ์ในการแสดงความจงรักภักดีแด่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร

โทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทยได้เชิญบุคคลและหน่วยงานต่างๆ จากภาครัฐและเอกชน ร่วมเป็นคณะดำเนินการจัดทำเพลง แบ่งเป็นคณะกรรมการต่างๆ จำนวน 8 คณะ โดยให้ศิลปิน 9 ท่าน ซึ่งเป็นคณะกรรมการฝ่ายประพันธ์เพลงร่วมกันประพันธ์เพลงความยาวประมาณ 4 นาทีเศษ และได้พิจารณาตั้งชื่อเพลงนี้ว่า "ภูมิแผ่นดิน นวมินทร์มหาราชา" คณะกรรมการประสานงานฝ่ายนักร้องจึงได้พิจารณาเชิญนักร้อง 72 คนร่วมขับร้องและบันทึกเสียงเพลงนี้ร่วมกับวงดนตรีเฉลิมราชย์ จากนั้นจีงดำเนินการจัดทำเทปเพลง แผ่นเสียง และวีดิทัศน์ประกอบเพลงเพื่อเผยแพร่แก่สาธารณชน

นอกจากเพลงนี้จะใช้ร้องถวายพระพรเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา พ.ศ. 2542 แล้ว วงดุริยางค์ทหารบกก็ได้นำเพลงนี้มาขับร้องถวายพระพรต่อเบื้องพระพักตร์ ในพิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์ ประจำปี พ.ศ. 2542 ด้วย

ปัจจุบันเพลงภูมิแผ่นดิน นวมินทร์มหาราชา ยังคงนิยมร้องเพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร อยู่เสมอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในวันที่ 5 ธันวาคม ของทุกปี ซึ่งเป็นวันเฉลิมพระชนมพรรษา พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร แม้ว่าจะล่วงเลยโอกาสดังกล่าวมานานแล้วก็ตาม

อนึ่ง รัฐบาลไทยได้จัดเพลงนี้ให้เป็น 1 ใน 6 เพลงสำคัญของแผ่นดิน ตามมติคณะรัฐมนตรีลงวันที่ 30 ธันวาคม พ.ศ. 2546